Netflix’s “Painkiller” vertelt het verhaal van hoe een familie een bedrijf opbouwde dat hielp de opioïdecrisis te lanceren, en hoe ze lange tijd de echte gevolgen ontliepen, zelfs te midden van voortdurende juridische strijd. De serie, die op 10 augustus in première ging, is gebaseerd op het New Yorker-artikel “The Family That Built an Empire of Pain” uit 2017 van Patrick Radden Keefe en het boek “Pain Killer: An Empire of Deceit and the Origin of America’s Opioid Epidemic” van Barry Meier, die allebei beschrijven hoe Purdue Pharma – geleid door de familie Sackler – de waarheid over hun product OxyContin verdoezelde.
Zijn de personages in “Painkiller” gebaseerd op echte mensen?
“Painkiller” is een scriptserie, maar blijft dicht bij gebeurtenissen uit het echte leven terwijl het de opkomst en ondergang van het imperium van de familie Sackler volgt. De meeste hoofdpersonen zijn fictief, waaronder Edie Flowers (Uzo Aduba), een advocaat uit Virginia die in de serie een sleutelrol speelt in het onderzoek naar het imperium van de Sacklers. Een andere hoofdlijn volgt Glen Kryger, een fictieve mecanicien die na een blessure verslaafd raakt aan opioïden, en in een derde hoofdlijn speelt West Duchovny de rol van een fictieve Purdue Pharma-verkoper genaamd Shannon Shaeffer.
Elk van deze personages is niet gebaseerd op echte mensen, maar is een samenstelling van verschillende verhalen uit het echte leven. “Edie vertegenwoordigt de frontlinie,” vertelde regisseur Pete Berg op 11 juli aan Netflix. “In die tijd, toen OxyContin net een ding begon te worden en wetshandhavers in het hele land sterfgevallen, misdaden en pillenfabrieken begonnen te zien opduiken, was er een groep wetshandhavers die als eerste zag dat de tragedie zich begon te ontvouwen. Ze moesten toen gaan uitzoeken: ‘Nou, wat is hier aan de hand?'”.
Sommige personages in de serie zijn echter heel echt, zoals de Purdue Pharma-managers Richard Sackler (Matthew Broderick) en Mortimer Sackler (John Rothman). Ondertussen speelt Tyler Ritter Edie’s supervisor US Attorney John Brownlee, die er echt voor heeft gezorgd dat Purdue Pharma in 2007 met succes werd veroordeeld voor het verkeerd brandmerken van OxyContin, een verhaal dat de basis vormde voor de serie “Dopesick” uit 2021.
De ware gebeurtenissen die “Painkiller” inspireerden
“Painkiller” volgt het verhaal van de familie Sackler vanaf het begin, te beginnen met de broers Arthur, Mortimer en Raymond Sackler, die in 1952 een bedrijf genaamd Purdue Frederick kochten, volgens de New Yorker. Arthur realiseerde zich echter al snel dat er echt geld te verdienen viel met het op de markt brengen van pillen aan het publiek, en een van zijn vroege successen was Valium, dat een fenomeen werd toen het in 1963 werd uitgebracht. Kort na Arthurs dood in 1987 namen Mortimer en Raymond het bedrijf over, dat in 1991 omgedoopt werd tot Purdue Pharma.
In 1996 was een van de belangrijkste inkomstenbronnen van Purdue, een pil genaamd MS Contin die bedoeld was voor stervende kankerpatiënten, er niet in geslaagd om significante winsten te maken. Dat jaar ontwikkelde en patenteerde Purdue echter een versie van MS Contin, OxyContin genaamd. Volgens de Financial Times zag Richard potentieel in het product en besloot hij de energie van het bedrijf erop te richten, waarbij hij verklaarde dat zijn marketingaanpak zou leiden tot “een sneeuwstorm van voorschriften die de concurrentie zou bedelven”.
Purdue brandmerkte OxyContin als een medicijn dat alle soorten pijn kon stoppen, van artritis tot rugpijn. Ze beweerden dat het 12 uur per keer effectief was en zeiden ook dat het niet verslavend was, tenzij patiënten al verslavende persoonlijkheden hadden, volgens de National Library of Medicine. Hun marketingtactieken bestonden onder andere uit het vliegen van artsen naar dure conferenties en het aanmoedigen van vertegenwoordigers om nauwe banden met artsen aan te gaan. Hun aanpak was succesvol en leverde hen in 2010 volgens de Los Angeles Times $3 miljard op en in totaal $10 miljard, volgens NPR.
Het werd echter al snel duidelijk dat de effecten van OxyContin na 12 uur uitgewerkt waren en dat het veel verslavender was dan geadverteerd. Al snel raakten veel patiënten verslaafd aan een medicijn waarvan hun artsen hadden gezegd dat het veilig was – en toch bleef Purdue het product promoten, door hogere doseringen uit te brengen en het verslavende potentieel van het medicijn te blijven bagatelliseren in hun marketinginspanningen, zoals gedocumenteerd door de LA Times. Het succes van OxyContin inspireerde andere bedrijven om soortgelijke (en even verslavende) producten op de markt te brengen, en dit ontketende een opioïde-epidemie die honderdduizenden levens zou eisen.
In 2007 startte het Amerikaanse Ministerie van Justitie een strafrechtelijk onderzoek dat uiteindelijk resulteerde in drie topmanagers van Purdue die schuldig pleitten aan fraude omdat ze de gevaren van OxyContin in hun marketingtactieken hadden geminimaliseerd. Volgens de LA Times kregen ze uiteindelijk een boete van $635 miljoen. In 2022 stemde de familie ermee in om $6 miljard te betalen als onderdeel van een rechtszaak met meerdere procureurs-generaal, volgens Reuters, hoewel de schikking ook bedoeld was om de familie immuniteit te verlenen tegen huidige of toekomstige civiele rechtszaken en de familie Sackler heeft geen overtredingen toegegeven. De schikking werd echter op 10 augustus door het Hooggerechtshof geblokkeerd, volgens CNN.
Ondertussen kostte de opioïdencrisis de VS volgens de CDC 1 biljoen dollar in 2017, en zijn er tussen 1999 en 2020 meer dan 564.000 mensen gestorven aan een overdosis met opioïden, en het sterftecijfer is sinds 1999 vervijfvoudigd. De eerste golf van de crisis begon in de jaren 90 met het overmatig voorschrijven van synthetische opioïden zoals OxyContin, terwijl drugs zoals heroïne en fentanyl in 2010 op de voorgrond traden. Opioïden waren de oorzaak van bijna 75 procent van de 91.799 sterfgevallen door overdoses in 2020 in de VS.
De crisis werd echter niet alleen door de Sacklers veroorzaakt, een feit dat “Painkiller” uitvoerend producent Eric Newman in de serie wilde benadrukken. “Het gaat zeker niet alleen om de Sacklers,” zei hij. “Het is de politieke machine, het is het farmaceutische industriële complex. Je kunt de epidemie niet begrijpen als je niet kijkt naar alle deelnemers: de mensen die het deden, de mensen die het lieten gebeuren, de mensen die eronder leden – en de mensen die het verklapten.”
Het is ook moeilijk om de menselijke kosten van de opioïde-epidemie te begrijpen door alleen statistieken te lezen, maar “Painkiller” probeert ook de verhalen uit het echte leven te benadrukken van mensen die schade hebben geleden door de crisis, en aan het begin van elke aflevering staat een echt persoon die persoonlijk is getroffen door OxyContin. Eerst lezen ze een disclaimer voor om het publiek eraan te herinneren dat de personages in de show niet echt zijn – maar dan vertellen ze kort hun eigen verhaal, om de kijkers eraan te herinneren dat al te echte gebeurtenissen elk deel van wat ze gaan bekijken hebben geïnspireerd.
“Painkiller” staat nu op Netflix.
Afbeelding Bron: Netflix