Het bekijken van Adam Sandler’s “You Are So Not Invited to My Bat Mitzvah” voelde een beetje als het afstoffen van een oude doos uit mijn jeugdkamer – het bracht een heleboel herinneringen terug waar ik al heel, heel lang niet meer aan gedacht heb. Als een voormalig onhandige middelbare scholier en een Hebreeuwse school dropout, voelde het echt als een tijdmachine, en daarom is het zo’n effectieve film.
“You Are So Not Invited to My Bat Mitzvah” heeft Adams eigen dochter Sunny in de hoofdrol als Stacy, een meisje dat zich vol spanning voorbereidt op haar bat mitswa. Onderweg krijgt ze ruzie met haar beste vriendin Lydia over een jongen, en vanaf dat moment escaleert het drama.
Het is moeilijk om de betekenis van b’nai mitzvahs uit te leggen, tenzij je er zelf bent opgegroeid, en ik heb er zelfs nooit een meegemaakt, wat me meteen minder geschikt maakt om erover te spreken. Toch is mijn ervaring dat de makkelijkste manier om ze te beschrijven – tenminste degene die gepaard gaan met gigantische feesten na de Torah porties – is dat ze in wezen op hetzelfde niveau staan als bruiloften wat betreft drama op de gastenlijst, hoge verwachtingen en stress. Als pathologisch verlegen middelbare scholier was al die aandacht een van de redenen waarom ik er geen wilde, hoewel sommige ontologische vragen die ik had over God het belangrijkste probleem waren (dat is een ander verhaal).
Ik heb echter jarenlang op een Hebreeuwse school gezeten, en tijdens de hele film viel ik mijn filmkijkende metgezel voortdurend lastig met de plotselinge herinneringen die het naar boven bracht. Toen een dronken moeder een paar 11-jarigen hun eerste slokjes alcohol gaf, moest ik meteen denken aan het schandaal dat mijn wiskundelokaal in de zevende klas op zijn grondvesten deed schudden toen we hoorden dat de moeders van een paar meisjes hen dat weekend drankjes hadden gegeven tijdens een bat mitswa. En toen ik Stacy en Lydia zag worstelen met hun Torah-porties, vrolijke muzieknummers zag zingen met dank aan de voorzanger en zijn alomtegenwoordige gitaar, en hoorde hoe hun klasgenoten de rabbijn (gespeeld door een uitstekende Sarah Sherman) ondervroegen, moest ik inderdaad meteen terug naar de tempel. De Hebreeuwse school is een vreemde mix van eeuwenoude tradities en sociale dynamiek in de pre-tienerleeftijd. Op die leeftijd voelen sociale hiërarchieën als in steen gebeiteld; naar boven en beneden bewegen voelt als een catastrofale verandering in het leven – een feit dat “You Are So Not Invited to My Bat Mitzvah” heel goed in beeld brengt. In mijn ervaring voelde deze dynamiek nog meer overdreven op de Hebreeuwse school. En alles leidde altijd naar de grote dag.
B’nai mitzvahs vallen op een uniek punt in het leven van jonge mensen. Op de middelbare school veranderen lichamen in een heel ander tempo, en bat mitswa-feestjes voelen vaak aan zoals ik me een debutantenbal voorstel – het is een kans om een nieuw, gemetamorfoseerd lichaam aan de hele wereld te laten zien. Voor sommige meisjes zijn het ook vaak instapmomenten in de wereld van schoonheidsnormen en seksualiteit. Terwijl Stacy op hoge hakken begint rond te huppelen en steeds strakkere jurken draagt naarmate haar bat mitswa nadert, moest ik denken aan de even nauwsluitende jurken en stiletto’s die ik kocht om naar mijn eerste b’nai mitzvahs te dragen.
Natuurlijk probeerde ik vooral indruk te maken op een jongen. En net als Stacy’s verliefdheid Andy (Dylan Hoffman) in de film, leek deze jongen eigenlijk alleen maar aantrekkelijk omdat hij een vroege groeispurt had doorgemaakt en een Justin Bieber-achtig kapsel had. Ik vroeg me altijd af of we contact zouden maken tijdens het onvermijdelijke slow-dance segment, een zeer stressvol ritueel waarbij meisjes en jongens een paar momenten met elkaar dansten voordat ze naar de volgende persoon gingen. Ik stelde me altijd voor dat hij me voor het eerst zou opmerken, à la Taylor Swift aan het einde van de videoclip “You Belong With Me”. Vreemd genoeg realiseerde ik me ook voor het eerst dat ik biseksueel was tijdens een bat mitswa, hoewel ik jarenlang had geprobeerd om die kennis te onderdrukken. B’nai mitzvahs zijn plaatsen van transformatie, en het zou me niet verbazen als ze in de loop der jaren veel soortgelijke realisaties over de liefde teweeg hebben gebracht.
De film deed me ook denken aan minder middelbare school-specifieke dingen, zoals hoe heilig en uitgestrekt de Torah altijd leek, opgesloten in zijn kist. Het voelde ook als een oprecht, liefdevol portret van een Joodse familie. En het herinnerde me eraan hoe sterk het Jodendom het belang van saamhorigheid, gemeenschap en vrijgevigheid benadrukt en hoe het mijn familie op elke feestdag bij elkaar blijft brengen. B’nai mitzvah’s zijn fundamenteel gemeenschapsaangelegenheden, en in een tijdperk van toenemende eenzaamheid, denk ik dat we nog meer van dat soort gelegenheden nodig hebben.
De film herinnerde me ook aan een aantal van de moeilijkere aspecten van het middelbare schoolmeisje zijn: de problemen met het lichaamsbeeld en de sociale angst die toen ook een groot deel van mijn leven uitmaakten. Mijn verlegenheid betekende ook dat ik voor heel weinig b’nai mitzvahs werd uitgenodigd, waar ik elke maandag aan werd herinnerd als het leek alsof bijna iedereen binnenkwam in sweatshirts van welke bar of bat mitswa ze dat weekend ook hadden bijgewoond.
Maar gelukkig had ik een kleine groep lieve, slimme en loyale vrienden, van wie ik er veel al sinds de kleuterschool kende. En als ik nu terugkijk op mijn eigen b’nai mitzvah-ervaringen op de middelbare school, dan gaan mijn favoriete herinneringen niet over jurken, of ingewikkelde versieringen, of jongens. In plaats daarvan herinner ik me dat ik met mijn beste vriendinnen danste op “I Gotta Feeling” van de Black Eyed Peas, waarbij we onze moderne danslessen volgden op de sokken die we hadden gekregen en mee schreeuwden met de tekst, waarbij we een beetje extra nadruk legden op “l’chaim”.
“You Are So Not Invited to My Bat Mitzvah” komt tot dezelfde conclusie: uiteindelijk zijn het altijd de dansen met onze beste vrienden die het meeste betekenen.
Afbeelding Bron: Everett Collection