Hoe “Barbie” de seksistische kijk van de maatschappij op roze verandert

Afbeelding Bron: Met dank aan Warner Bros. Pictures

Ik heb altijd van roze gehouden. Jurken, handtassen, schoenen, bagage: mijn kledingkast is gevuld met deze kleur. Maar op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik vrijwel alleen was in mijn fascinatie voor de traditioneel meisjesachtige tint. In de maatschappij is roze lang beschouwd als onvolwassen en oppervlakkig – associaties die onlosmakelijk verbonden zijn met vrouwenhaat.

Gelukkig is dat niet het geval in Barbieland. Kijk maar naar de montagescène in de nieuwe “Barbie”-film, wanneer je kennismaakt met de machtigste vrouwelijke leiders van de utopie. De president, gespeeld door Issa Rae, houdt een motiverende toespraak. De volledig vrouwelijke rechters in het Hooggerechtshof doen een uitspraak. En ze dragen allemaal roze of gebruiken roze accessoires.

De scène is een bijna perfecte inkapseling van wat er in de echte wereld gebeurt, dankzij de explosie van Barbiecore. In maart 2022 stuurde Pierpaolo Piccioli, creatief directeur van Valentino, een roze collectie de catwalk op en gaf daarmee het startschot voor een verregaande kleurtrend. Beroemdheden namen de opdracht graag aan, met Lizzo, Hailey Bieber, Zendaya en meer die zich dienovereenkomstig kleedden. Dit alles vormde de perfecte voorbereiding voor Greta Gerwigs “Barbie”-film om de kleur in overdrive te nemen. En natuurlijk promootte Margot Robbie de film in roze outfits die geïnspireerd waren op Barbie’s eigen garderobe.

Afbeelding Bron: Getty Images/WireImage/Karwai Tang

De kleurengekte is niet alleen voorbehouden aan de catwalk en de rode loper: Kate Middleton voerde haar koninklijke taken uit in een elegant Alexander McQueen pak in een zachte roze tint.

Het is een scherpe ommezwaai ten opzichte van slechts een paar jaar eerder, toen roze werd gezien als overbodig en kinderachtig. De kleur is lange tijd belast geweest met negatieve associaties. “Roze kan worden geassocieerd met passiviteit en een onwil om zaken serieus te nemen,” aldus Sensational Colour. Kleurenpsychologie zegt dat de “negatieve kanten van de kleur zijn dat het zwak, kwetsbaar en onnozel kan lijken. Het is ook gekoppeld aan oppervlakkigheid en het niet zien van de werkelijkheid.”

Graaf iets dieper en het is duidelijk dat deze negatieve associaties allemaal geworteld zijn in seksisme.

Nog voordat een meisje geboren is, is roze al aanwezig. Op feestjes waar het geslacht bekend wordt gemaakt, is de tint een universele indicator van vrouwelijkheid. Het domineert het thema van de babyborrel, alle cadeaus, de babykamer en nog veel meer. Het is een kleur die al heel lang verbonden is met vrouwelijkheid.

Als zodanig heeft het dezelfde negatieve connotaties die vrouwgerichte ideeën vaak hebben. Roze wordt niet zo serieus genomen als marineblauw en zwart, niet zo krachtig als rood en niet zo vertederend als geel. De meeste mensen zouden bijvoorbeeld nooit een roze pak dragen naar een zakelijke bijeenkomst. Er is zelfs veel ophef over om het “zalm” te noemen als mannen het durven dragen (en er geweldig uitzien als ze dat doen).

De Barbiecore-trend markeert een verschuiving in de tijdgeest. Roze domineert nu de catwalk. Het is in het Witte Huis. Het is alomtegenwoordig op de rode loper en bij koninklijke evenementen. En over de hele wereld verzamelen mensen zich in roze kleding in de bioscoop.

Dezelfde seksistische stereotypen die vrouwen plagen, gelden ook voor roze: zwak, onvolwassen, emotioneel, oppervlakkig, enzovoort, enzovoort. Net als andere interesses van vrouwen – zoals mode en make-up, kunstvormen op zich – dwingt roze geen respect af. Het wordt als frivool beschouwd. Het wordt als frivool beschouwd; het wordt gebagatelliseerd en zelfs ronduit beschaamd.

Een tijdlang was millennial roze het tegengif tegen deze associaties; de zachtere kleur stond voor kracht en kalmte en oversteeg ook de genderverhouding. Maar sindsdien is roze uit de gratie geraakt. We zijn ook getuige van een herwaardering van roze als onderdeel van de bimbo-feministische beweging van Gen-Z, waar TikTokers sarcasme gebruiken om stereotypen over roze kleding en blond haar te verstoren. Die aanpak is echter subversiever.

De Barbiecore-trend markeert een blijvende, zichtbare verschuiving in de tijdgeest. Roze domineert nu de catwalk. Het is in het Witte Huis. Het is alomtegenwoordig op de rode loper en bij koninklijke evenementen. En over de hele wereld verzamelen mensen zich in bioscopen met roze aan.

Afbeelding Bron: Met dank aan Warner Bros. Pictures

Ik kleedde me van top tot teen in deze kleur om een filmvoorstelling van “Barbie” bij te wonen: een uitgesneden roze jurk met bubbelzoom van Cleobella, een bucket bag van het zwarte merk Maya Winston en roze hakken met Barbie-voeten.

Toen ik op weg ging naar mijn stoel en in mijn gedeelte van de bioscoop rondkeek, zag ik dat iedereen zwart en grijs droeg. Ik vroeg me af waarom ik de moeite nam om me volgens het thema te kleden. “Is het stom om je te verkleden voor een film?” vroeg ik me af. “En dan ook nog van top tot teen in het roze?”

Maar ik besloot dat ik echt van de kleur en van mode hou. Zolang me verkleden me plezier geeft, doe ik dat in elke omgeving – zelfs als ik de enige ben die meedoet.

Later, toen de menigte zich uit de bioscoop verspreidde, vond ik mijn mensen: een roze wolk in alle kleuren van zacht pastel tot fel fuschia. We wisselden complimenten, glimlachen en goedkeurende blikken uit.

De collectieve vreugde rond een kleur – die elders verguisd wordt, maar hier veilig en welkom aanvoelde – was voelbaar. Er was een gevoel van saamhorigheid, van vrijheid, van plezier.

In deze ruimte was roze absoluut niet zwak of onvolwassen. Mensen van alle rangen en standen eisten de kleur op en vierden het vrouw-zijn in al zijn vormen. Roze werd omgedoopt tot een symbool van kracht, macht, gemeenschap en vooral vreugde.

Toen we de drukke straten van de stad opliepen, kleine roze stipjes verdwalend in een zee van zwart, straalde ik nog steeds. Ik glimlachte de hele rit naar huis.

Waarom Barbie Chanel inruilt voor Birkenstock, volgens de kostuumontwerper van de film